Ongewoon Goed
eerdere
edities
tell a
foodfriend
TEKST: MONIEK DE JONGH FOTOGRAFIE: HENK-JAN WINKELDERMAAT
’S HEEREN LOO: Ongewoon goed
´s Heeren Loo biedt zorg aan mensen met een verstandelijke beperking. De slogan ´s Heeren loo haalt meer uit mensen is geen loze kreet, maar een oprecht streven dat stevig verankerd is in het beleid. Dit streven resulteerde enkele jaren geleden in een opvallende herbezinning van de restauratieve voorzieningen.
De horeca en retail voorzieningen spelen een belangrijke rol bij de ‘omgekeerde integratie’, ofwel het binnenhalen van wijkbewoners op de traditionele zorgterreinen voor verstandelijk beperkten. Samen eten en ontspannen is de perfecte gelegenheid om cliënten, medewerkers en wijkbewoners met elkaar in contact te brengen. Bij de herbezinning op de voorzieningen is hier veel aandacht aan besteed. Bij de start hebben de beleidsmakers eerst een grondige studie gemaakt van wat er gebeurt in de markt van eten en drinken. Er is gekeken naar de belangrijkste foodtrends en gezocht naar de producten en concepten waar de consument anno nu behoefte aan heeft. Om daarmee een concept neer te zetten dat jaren meekan.
Dat resulteerde in een uitgewerkt concept van een eetplein, met meerdere uitgiftepunten, verschillende zitjes en een open sfeer. Op twee locaties wordt dit concept nu gebouwd en het plan is zo opgezet dat het makkelijk is uit te rollen op de andere zorgterreinen. Afhankelijk van het aantal beschikbare vierkante meters en of er sprake is van nieuw- of verbouw wordt gekozen voor het totale concept (eetplein), een uitgeklede variant (grand-café) of een tussenvorm. Ook het productaanbod, het menu en de openingstijden zijn helemaal van nu. Zo is het niet ondenkbaar dat de voorzieningen ´s avonds tot laat of in het weekend open gaan als daar vraag naar is.
Dé leer- en werkplek
Het streven van ´s Heeren loo om 'het beste uit mensen naar boven te halen' krijgt
veel aandacht in het nieuwe restauratieve concept. Want naast de sociale functie bieden de f&b voorzieningen ook een fantastische vorm van dagbesteding. Het is de bedoeling dat het eetplein dé leer- en werkplek voor cliënten wordt. Ondanks hun beperking hebben cliënten vaak van alles in hun mars. Dat is een belangrijk uitgangspunt geweest in de ontwerpfase.
Het idee is om cliënten mee te laten werken in het restaurant, rekening houdend met wat ze zelf leuk vinden om te doen en hun mentale beperkingen. Voor of achter de schermen, wat ze maar willen. Het maakt dat mensen gewoon kunnen meedraaien in een arbeidsproces. Werkzaamheden zijn per productcategorie ingedeeld in drie ambachtsniveaus: van laag tot hoog. Voor iedereen is er dus een taak, van uiterst simpel, tot meer uitdagend. Groente snijden, koffie zetten, tafel dekken, afwassen, serveren, bestellingen opnemen, schoonmaken. De ambachtsniveaus zijn ook een soort leerladder. Zo kan iemand starten op niveau 1, maar doorgroeien naar niveau 3 en zelfs klaargestoomd worden voor een sociale werkplek in de maatschappij. Leuk detail: ook op het hoofdkantoor in Amersfoort zal in de toekomst de lunch- en vergadervoorzieningen gerund worden door cliënten.
Petit café Prins Heerlijk
Petit café Prins Heerlijk in Nijkerk is een mooi praktijkvoorbeeld. Het petit café biedt ruimte voor ruim 40 gasten. Geopend van dinsdag tot en met zaterdag voor koffie, lunch en diner, met een overzichtelijke kleine kaart. Het café dient als dagbestedingscentrum voor jongeren tussen de 18 en 40 jaar oud. Er werken gemiddeld 10 jongeren, zowel ‘s middags als ‘s avonds. Gerechten worden – weliswaar onder begeleiding – zelf bereid en voorbereid. De begeleider is ook verzorger, doet de gesprekken en geeft restaurantbegeleiding.
Er wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met wat de jongere kan en zelf het leukst vinden om te doen. Variatie in het werk is belangrijk. Het leuke is dat de jongeren worden uitgedaagd en beloond voor hun inzet, zo mogen ze mee nadenken over nieuwe gerechten op de kaart en dat slaat enorm aan. De jongeren geven zin aan hun leven, komen in contact met allerlei mensen en de gasten van het Petit café zijn - gezien de hartverwarmende reacties in het gastenboek - enthousiast.
Petit café Prins Heerlijk
Oranjelaan 56-58, Nijkerk
www.petitcafeprinsheerlijk.nl
Omgekeerde integratie
Van oudsher was de zorg voor verstandelijk beperkten in ons land vooral grootschalig en binnen de muren van de zorginstelling georganiseerd. Dat leidde in sommige gevallen tot vereenzaming. In de afgelopen jaren is landelijk hard gewerkt om mensen met een verstandelijke beperking meer te laten integreren in de samenleving. Waar dat kan, door ze begeleid te laten wonen in kleine groepen in de wijk en anders door op de traditionele zorgterreinen juist de wijkbewoners naar binnen te trekken. Omgekeerde integratie wordt dat genoemd. Traditioneel maakten medewerkers, cliënten en wijkbewoners ieder gebruik van hun eigen voorzieningen. Nu worden bij nieuw- en verbouwplannen juist gezamenlijke voorzieningen gebouwd en worden reguliere woningbouw en begeleide woonvormen gemixt.
’s Heeren Loo heeft negen zorgterreinen in beheer. Deze terreinen zullen in de komende jaren worden aangepast voor de cliënt van de toekomst.
Tekst: Moniek de Jongh, Foto's Nathalie Brugman/Hugo Potharst